Theo Bộ Tài chính, tuy ngành công nghiệp ôtô tại Việt Nam thời gian qua đã có sự phát triển nhưng mới chỉ tham gia được vào phân khúc thấp trong chuỗi giá trị ngành ôtô, vẫn còn phụ thuộc lớn vào sự phân công của các tập đoàn toàn cầu; chưa làm chủ được các công nghệ cốt lõi.
Theo báo cáo của Bộ Tài chính, từ năm 2016 đến năm 2020, Việt Nam nhập khẩu 557.000 xe và sản xuất lắp ráp trong nước là 1.346.703 xe. Mỗi năm Việt Nam có tổng công suất lắp ráp xe thiết kế tính đến nay là khoảng 755.000 chiếc, trong đó khối đầu tư nước ngoài chiếm 35%, còn trong nước chiếm 65%. Việc doanh nghiệp được miễn thuế nhập khẩu với một số nguyên liệu, linh phụ kiện lắp ráp ô tô mà trong nước chưa thể sản xuất đã thu hút được các doanh nghiệp tham gia đầu tư mở rộng sản xuất.
Tuy vậy, những tiêu chí của ngành công nghiệp ô tô vẫn chưa đạt được. Thiếu sự liên kết, hợp tác và chuyên môn hóa giữa các doanh nghiệp trong ngành ô tô, chưa tạo được hệ thống các doanh nghiệp cung ứng nguyên vật liệu và sản xuất linh phụ kiện quy mô lớn. Tỷ lệ nội địa hóa thấp hơn so với mục tiêu đề ra đối với loại xe cá nhân dưới 9 chỗ ngồi và tỷ lệ này thấp hơn nhiều so với các nước trong khu vực. Bên cạnh đó, các doanh nghiệp trong nước còn phải đối mặt với sự cạnh tranh đến từ các sản phẩm nhập khẩu từ nước ngoài. Các hãng sản xuất ô tô lớn trên thế giới hiện đang bị thu hút đến một số nước trong khu vực như Thái Lan và Indonesia, việc này khiến cho Việt Nam gặp nhiều khó khăn khi thu hút đầu tư sản xuất.
Bộ Tài Chính đã có báo cáo đánh giá về chương trình ưu đãi thuế quan đối với ô tô được sản xuất và lắp ráp trong nước. Theo báo cáo của các bộ ngành liên quan và Bộ Tài Chính, chương trình ưu đãi thuế đã được các doanh nghiệp ô tô trong nước ủng hộ và đồng tình. Chương trình hỗ trợ ổn định thị trường và duy trì sản xuất trước sự cạnh tranh về giá của các loại xe nhập khẩu, góp phần thúc đẩy sự phát triển ngành công nghiệp hỗ trợ trong nước, nâng cao tỷ lệ nội địa hóa. Tuy nhiên, trước những yêu cầu cũng như bối cảnh mới, chương trình cũng bộc lộ những vấn đề cần được điều chỉnh để phù hợp với thực tiễn.
